Joga - terapia antystresowa.
Stres określany jest zamiennie jako sytuacja trudna, flustracja. Wynika z zaburzenia relacji w strefach: człowiek- środowisko, człowiek - inni ludzie, oraz człowiek - jego świat wewnętrzny. Relacje te wpływają nawzajem na siebie uniemożliwiając ich oddzielenie, wszystkie mogą generować reakcje stresowe. Degeneracja środowiska naturalnego, powierzchowność kontaktów międzyludzkich mają wpływ na nasze samopoczucie, na nasz wewnętrzny świat. Stres wymaga zwiększenia wysiłku adaptacyjnego w związku z zaburzeniem równowagi w w/w strefach. Stres wywołują konflikty globalne: wojny, terroryzmy, zagrożenia nuklearne, jak również osobiste lęki, krzywdy, dylematy, wybory. Na co dzień stres pr
zejawia się w naszym ciele, emocjach i zachowaniu. Każdy z nas ma indywidualną odporność na działania stresorów i wyzwań dnia codziennego.
Napięcie psychiczne podnosi napięcie układu nerwowego, co powoduje sztywność w narządach ruchu: mięśniach i wiązadłach, oraz przyspiesza zmiany zwyrodnieniowe stawów. Mocne, traumatyczne przeżycia mogą doprowadzić do zmiany krzywizny kręgosłupa, np. tzw. „wdowi garb” po stracie osoby bliskiej. Obserwuje się u ludzi mających problemy natury lękowej, znaczną sztywność karku, związaną najprawdopodobniej z nadmierną kontrolą. Wynikiem napięcia psychicznego i fizycznego są nierzadko choroby psychosomatyczne: nerwica, depresja, migrena, otyłość, zakrzepy w naczyniach wieńcowych, nadciśnienie tętnicze, zawały serca, wrzody przewodu pokarmowego, cukrzyca, zaburzenia miesiączkowania, zaburzenia potencji, itd. Czasem stres ma swoje i dobre strony, gdyż wyzwala energię, motywuje czy mobilizuje do działań.
Stres według jogi jest naturalnym składnikiem życia: 'stres – relaksacja i dobre samopoczucie' to równoważniki nawzajem się dopełniające, tak jak 'dzień i noc'. Jedno bez drugiego nie ma racji istnienia - na tym polega smak życia. Dlatego potoczne określenie 'pozbyć się stresu' to z jednej strony zniwelowanie jego objawów, a z drugiej wypracowanie harmonii między tymi dwoma elementami, aby móc realizować siebie. Postępując właściwie i zgodnie z sobą, stres staje się jedynie drugorzędnym przejawem życia.
Joga jest systemem profilaktyczno-zdrowotnym oraz filozoficznym. Ćwiczenia fizyczne jogi - zwane asanami i techniki oddechowe - zwane pranajamą przynoszą korzyści dla całego organizmu na poziomie fizycznym, fizjologicznym, oraz psychicznym, dając zdrowie, dobre samopoczucie, energię i relaks, oraz równowagę emocjonalną. Joga powoduje obniżenie poziomu hormonu stresu- kortyzolu (hydrokortyzonu), wytwarzanego w odpowiedzi na stres w celu chwilowej poprawy funkcjonowania organizmu i koncentracji, którego przewlekły nadmiar prowadzi do w/w schorzeń. Dzięki takiemu działaniu, praktyka jogi niewątpliwie łagodzi objawy stresu.
Wykazano, że dzięki jodze człowiek osiąga świadomą kontrolę nad autonomicznym systemem nerwowym przez układ podwzgórzowo-limbiczny, który ustanawia równowagę pomiędzy sympatycznym i parasympatycznym systemem nerwowym. W ten sposób osiąga się kontrolę nad umysłem, który jest zależny od autonomicznego układu nerwowego. Terapia jogiczna łagodzi bodźce stresowe, które pobudzają system sympatyczny.
Stan dobrego samopoczucia i rozluźnienia powoduje gotowość duchowego rozwoju. Budząc świadomość siebie i swoich ograniczeń, joga pomaga w pełniejszym rozumieniu siebie i otaczającego świata. Ta wiedza pozwala odkrywać przyczyny stresu i usuwać negatywne, destrukcyjne nawyki, przyzwyczajenia, myśli, które stanowią pożywkę dla stresu. Medytacja i introspekcja, pomaga uświadomić sobie kim się jest, że kroczymy ścieżką własnego życia, że nasze życie ma swój kierunek, że się rozwija, że, to co dzieje się teraz ma wpływ na to, co zdarzy się potem. Medytacja przywraca umysłowi, zmysłom i sercu czystość i świeżość. Gdy na życie nie patrzymy wciąż na nowo, popadamy w rutynę, nudę i bezsens, a to jest olbrzymie źródło stresu.
Joga skutecznie pomaga w radzeniu sobie ze stresem codziennym, pod warunkiem, że pracujemy dwupoziomowo - praktykując łagodzimy skutki stresu ale i docieramy do źródła naszego stresu.
/mat.: R.Javalgekar: Joga lecznicza; L.Kulmatycki: Stres, joga relaksacja; Stres i joga/
/rys.Joga. Ilustrowany przewodnik anatomiczny. Leslie Kaminoff/